Kom

Kom

de kerstboom staat weer in de klas  

met ballen en sterrelichtjes aan        

zie ze hangen in het groen kriskras 

laten we eromheen gaan staan        

en zingen en blij zijn met elkaar                   

genieten van het kerstdiner              

met kaarslicht en een rode gitaar                 

denken aan de kinderen overzee     

het kerstfeest maakt de mensen blij 

ze geven elkaar een warme hand    

de school gaat dicht de kinderen zijn vrij                 

wie weet komt de winter in het land 

Marijke Agterbosch

Stadsdichter 2016 - 2018 / 2019

Bovenstaand kerstgedicht schreef ik in opdracht voor de Willemschool aan de Marskant. Het is een school met een openbare signatuur. Daar heb ik rekening mee gehouden. Het gedicht draag ik voor in de hal van de school op donderdagavond 20 december 2018.
Annie M.G. Schmidt heeft ooit gezegd: een gedicht schrijven voor kinderen tussen de 6 en 13 jaar is niet mogelijk. De interessegebieden liggen te ver uiteen. Toch heb ik mijn best gedaan en hoop dat elk kind zich herkent in dit gedicht.

Naturalisatiedag Hengelo

De Moeder de Vrouw

De Moeder de Vrouw                                                De Moeder de Vrouw

Ik ging naar Bommel om de brug te zien.                 Ik ging naar Hengelo om poëzie te lezen

Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden                   ik zag alleen maar lucht. Twee kleuren

die elkaar vroeger schenen te vermijden,                 die elkaar vroeger schenen te vermijden

worden weer buren.  Een minuut of tien.                  worden weer buren. Een minuut of tien.

dat ik daar lag, in ’t gras, mijn thee gedronken,        dat ik daar liep, door de straat, mijn thee

mijn hoofd vol van het landschap wijd en zijd –        gedronken, mijn hoofd vol van de lege

laat mij daar midden uit de oneindigheid                  binnenstad rondom, laat mij daar midden

een stem vernemen dat mijn oren klonken.              in het desolate een stem vernemen

                                                                                  dat mijn oren klonken.

Het was een vrouw. Het schip dat zij bevoer            Het was een vrouw. Het geld dat zij

                                                                                  beheerde                                     

kwam langzaam stroomaf door de brug gevaren.    kwam langzaam uit de stadhuistoren

Zij was alleen aan dek, zij stond bij ’t roer,               gevallen. Zij stond daar moederziel alleen

                                                                                 de stad te behangen en wat zij zong

en wat zij zong hoorde ik dat psalmen waren.         hoorde ik was een bekend lied.

O, dacht ik, o, dat daar mijn moeder voer.               O, dacht ik, dat hier de nieuwe wereld

Prijs God, zong zij, Zijn hand zal u bewaren.           begon, prijs alle burgers, die dit bewaken.

Martinus Nijhoff (Den Haag 1894-1953)                   Marijke Agterbosch (Enschede 1947-

                                                                                  Stadsdichter Hengelo 2016-2019

Ik was uitgenodigd door een docent kunstonderwijs bij de Scholengemeenschap Cambium  in Zaltbommel om een workshop poezie te geven aan brugklassers op donderdag 29-11-18. Wie Zaltbommel hoort denkt al snel  – althans de poezieliefhebbers – aan het gedicht van Martinus Nijhoff (Nederlands dichter 1894-1953). Daarom begon ik om 12.30 uur dit beroemde gedicht aan 56 brugklassers voor te lezen. Eenmaal thuis heb ik er een eigen bewerking op gemaakt.

Herdenkingsbijeenkomst

Wachters wij wij                     

liever zou ik willen schrijven
en lachen of spelen met de hond
picknicken op warme grond
dan eenzaam achter blijven

want leven is hopen op geluk
het water laten stromen
in de hemel samen komen
en liefde kan niet meer stuk

het is mij altijd bijgebleven
dat sterven misschien strelen is
van tekens uit de duisternis
die herinneringen doen herleven



Ook dieren leven niet eeuwig

toen mijn kat was dood gegaan
trok ik hem het mooiste jasje aan
nee, niet van spijkerstof of bont,
nee, ik legde hem in de grond

daar kwam kijken onze hond
kwispelend zei hij de kat gedag
de kat die de hond niet zag
omdat hij dood in de aarde lag

ik speelde een liedje met mijn gitaar
en niemand vond dat raar
papa en mama en opa en oma niet
zij hadden wel een beetje verdriet

ineens vloog er een vogel voorbij
en weet je wat mijn broertje toen zei
kijk daar gaat onze kat met vleugels aan
wie weet vliegt hij nu wel naar de maan


Marijke Agterbosch
Stadsdichter Hengelo 2016 - 2018

Bovenstaande twee gedichten schreef ik in opdracht van de gemeente Hengelo voor de Herdenkingsbijeenkomst op de Algemene Begraafplaats aan de Oldenzaalsestraat in Hengelo op woensdag 21-11-2018.
Aanvang 19.00 uur (ter ere van Allerzielen op 2-11-18).

Blauwe ceder geveld

daar lig ik dan op Hengeloos koude plein
na jaren van vriendelijk groeten
de rechterlijke macht gaf het sein
diep in mijn takken te wroeten

de snelheid waarmee ik ben geveld
was niet bij het actie comité bekend
iets voor half drie, het moet gemeld
brak mijn stam op de minuut uitgerekend

warm rode bestrating moet er komen
met zichtlijnen voor een nieuw plein
en belangrijk, bladverliezende bomen
waar ik helaas niet bij mag zijn

nu lig ik eenzaam te creperen
met mijn geamputeerde ledematen
aan de kerstlichtjes zal het niet mankeren
zij hebben mijn takken nog niet verlaten

wel hun jaarlijkse plek voor het stadhuis
zij brachten licht in de winter als baken
mijn takken straalden, voelden zich thuis
stonden dag en nacht over de vrede te waken

de dag komt dat ik ga verdwijnen
wat maakt het uit waar naar toe
hier in mijn eentje weg kwijnen
ach, zeg zelf, wat doet het er nog toe


Marijke Agterbsoch
Stadsdichter Hengelo 2016 - 2018 
donderdag 8-11-2018

Bovenstaand gedicht heb ik voorgedragen tijdens de ‘Blauwe Ceder happening’ op zondagmiddag 25-11-18 in de tijdelijke kunstruimte van Art Hok / 074 PK (voorheen de scholengemeenschap) de Bataafse Kamp. De Blauwe Ceder was donderdagmiddag 22 -11 bliksemsnel neergehaald door de gemeente (na een rechterlijke uitspraak). Pier van Dijk heeft de stam kunnen redden door kontakt op te nemen met de ‘boomneerhaler’. Deze heeft de stam zonder takken bezorgd vrijdag 23-11 bij de Bataafse Kamp. Zondag 25-11 is de stam – onder het oog van veel genodigden - in stukken gezaagd. De aanwezigen konden een stukje stam meenemen. In januari 2019 volgt de eerste expositie van werken waarin de Blauwe Ceder is verwerkt. In 2019 volgen er meer acties, zodat deze prachtige ceder niet wordt vergeten.

Zon op mijn hoofd

zin in mijn hoofd
zon in mijn hart
boven de stad
blauwe lucht
de vlucht van de mus
laat sporen na
geluk is een begroeting
een glimlach
een moment

Marijke Agterbosch
Stadsdichter Hengelo 2016- 2018 donderdag 1-11-2018

als de windwiezer op de stadhuistoren zich keert
richting de haan op de Lambertustoren
en beide zich koesteren in de ochtendzon
die een gouden gloed over de stad verspreidt

als diezelfde zon de bloemen in mijn tuin dieper kleurt
en vogels, vlinders en kunstig gebouwde spinnenwebben
hun aandeel leveren aan een eigentijds sprookje
zou je werkelijk geloven dat het leven in al haar facetten

een uitzonderlijke schoonheid bevat die getoond moet worden

Marijke Agterbosch
Stadsdichter Hengelo 2016 - 2018
zondag 7-10-2018

Hengelose Veteranen 2018

trouw aan de opdracht

was u deel van een missie
moest het thuisfront verlaten
onbekende gebieden betreden
instructies opvolgen

in een situatie vol tegenstrijdigheden
-de tegenstander had zijn eigen plan-
bleef u waakzaam
in stille uurtjes droomde u
over een beetje mooier leven

uw karakter was van levensbelang
waarden en normen uw grondhouding
want daar waar de vrede wacht
bieden echo’s uit het verleden
recht op vrijheid en bescherming

Marijke Agterbosch
Stadsdichter 2016 -2018




Zaterdag 29 september, tijdens de lokale Veteranendag, kwamen zo’n 115 oud-militairen komen op uitnodiging van burgemeester Sander Schelberg naar hotel Van der Valk voor een uitgebreid programma. Nederland telt in totaal ruim 50.000 veteranen, in Hengelo wonen er bijna 500. Ze zijn ingezet in de Tweede Wereldoorlog, voormalig Nederlands Indië, Korea of Nieuw-Guinea. Jongere veteranen waren actief tijdens vredesmissies in onder meer Libanon, Cambodja, voormalig Joegoslavië, Irak en Afghanistan.

Hier is daar, daar is hier

Op 14 september draag ik als (Stads) dichter van Hengelo mijn vluchteling gedichten voor bij het het Benefietconcert in de Oude Kerk / Martinikerk in Voorburg.

Gedicht op de muur

ik ben een gedicht op een muur
tuur om mij heen en verleen
de argeloze voorbijganger een
moment van puur genot in taal
met het verhaal
van de dichter zo dichtbij
dat dromen verschijnen
in mijn schilderij

Marijke Agterbosch

Stadsdichter Hengelo 2016 - 2018 

met verlenging t/m 2019

Bovenstaand gedicht schreef ik ’s-avonds op de langste dag van het jaar 2018 die begon om 12.07 uur. Op dat moment werd in Hengelo het eerste gedicht onthuld op de muur bij Morsink aan De Wetstraat. De Stichting Hengelo Leest zet zich in gedichten van Twentse dichters op deze wijze onder de aandacht te brengen. Geld is een belangrijke factor om dit project voort te zetten. De Stichting schrijft hiervoor Fondsen aan. Zodra er weer een bedrag is toegezegd kan het volgende gedicht worden geplaatst in het centrum van Hengelo. Het gedicht ‘Zomer 1’ van de dichter H.H. ter Balkt is aangebracht door Freddie Hoevers (Almelo) en gefinancierd door de Stichting Informeel Ondernemers Contact Hengelo (SIOCH).

Het Weusthag - Park van verbinding

er was eens kleigrond, een steenfabriek en werk           

zo begon Rientjes er zijn handelsmerk                                

een kleigaten imperium werd opgebouwd   

decennialang met stenen gesjouwd

                       

door de tijd werd het gebied door notabelen bezocht                                 

een deel zelfs door een kapelaan aangekocht        

het Castorbad voor de arbeidersjeugd opgericht                

het Weusthagbad voor de rijkere jeugd gesticht     

jaren daarna ontvouwt een wethouder zijn plan                  

uiteraard met het nodige elan                                  

vele burgers raken in de sfeer                                 

van zijn bijzondere Visie Beheer      

dan gebeurt er een wonder, heus waar                               

zowel geld als vrijwilligers staan klaar                     

zij verzamelen zich met elkaar rond

op deze voor Hengelo bijzondere grond      

tot vreugde wordt er ook nog een toren gebouwd

van waaruit over Twente kan worden geschouwd

en tussen het groen veertien bijzondere plekken

die dagelijks kinderen, mensen en dieren trekken

tegenwoordig kan iedereen van jong tot oud                                  

wandelen, spelen of vrijen in dit groene woud        

vrij van afkomst, nest of cultuur                               

is verbinden een groot goed hier in de natuur

Marijke Agterbosch 

Stadsdichter Hengelo 2016 - 2019

De Nijverheid 1918-2018: ode aan een 100 jarige Hengelose stadswijk

het zijn de stemmen in de straat
daar waar de fietser gaat
de man, de vrouw, het kind
dat spelend bescherming vindt

het zijn de stemmen op de hoek
of die van onverwachts bezoek
het is de duif, de poes, de hond
geluiden uit geboortegrond

het zijn de stemmen die ik hoor
hoe lang geleden en daarvoor
het zijn de mensen die ik ken
gekakel uit de kippenren

tussen al die stemmen zo vertrouwd
zijn vele levens opgebouwd
vol nijver, vlijt en vertier
met op tijd een glaasje bier

en al die stemmen bij elkaar
zijn uitgegroeid tot honderd jaar
geschiedenis bijeengebracht
in deze wijk op volle kracht


Marijke Agterbosch 
Stadsdichter Hengelo
2016 - 2019

Bovenstaand gedicht was een opdracht van het Bewoners Overleg Nijverheid om het eeuwfeest niet ongemerkt voorbij te laten gaan. Het gedicht is opgenomen in het boek over 100 jaar Nijverheid dat door de Hengelose schrijver/journalist Marco Krijnsen is geschreven en vrijdag 25 mei feestelijk werd gepresenteerd. Tijdens de opening heb ik onderstaande gedicht voorgelezen.

Antirrhinum majus

ach zie haar zachte kleur                            

hoe vertaal ik haar geur                                              

nee het is geen bellefleur                                          

waarom dan toch mijn voorkeur                             

voor haar stille bekje                                   

het rechtopstaande nekje                         

haar bloei achter het hekje                       

op een bijzonder plekje                              

tussen andere bloemen                              

waar de bijen zoemen                                 

de gele kleur benoemen                            

zo het leeuwebekje roemen                     

Marijke Agterbosch

Stadsdichter Hengelo 

2016 - 2019

Bovenstaand gedicht schreef ik naar aanleiding van de omruilactie tijdens de GroenMarkt op zaterdag 19 mei 2018 achter de Hema, waar een aantal (groen)organisaties het startsein gaf voor de operatie Steenbeek: meer groen in de stadstuinen zorgt voor minder wateroverlast. Ik bracht als eerste een trottoirtegel en mocht deze omruilen voor een zomerbloeier. Alle verzamelde tegels worden verwerkt in een beekvorm opgevuld met planten.

Lintjesregen 2018

150 jaar Stork! De stadsdichter in beeld over Stork.

De 150-jarige geschiedenis van Stork in beeld gebracht met 150 filmpjes. Al die filmpjes vormen samen het grote verhaal van Stork.

Voor stadsdichter Marijke Agterbosch is één van de eerste associaties met Stork het kerkhof.

Marijke vertelt in dit filmpje erover...

Komt d’erin Sinterkloas

ach Sinterkloas luuster good

in Twente hoalt wiej wa van rood
zo as oenen jas hef, zonne mooie kleur
doar goat wiej hier in Hengel veur
as ie van Spanje naar Hengel goat
zee’j hoo de beern op t maarkt stoat
dee wacht oe op met vis in de haand
good umspeuld, zoonder zaand

as Spanjool hoal ie toch van vis
noe, dat is bie oons dus geen gemis
Hengel hef de beste veurroad
dat zu’j zeen a’j deur de straotn goat

en dan de vrouwleu nich vergetn
dee kookt ’t beste van ’t beste etn
de keerls joa doar ku’j met lachn
doar heuf ie nich lang op te wachn

in Hengel kuiert wiej n betken Spaans
mangs swingt wie nen Spaansen daans
op vief december goat de feestlichkes an
dat mu’j seen, echt woar, o man o man

en op oen verjoardag in n Hengels cafe
zingt wie geern met oe met: olé, olé ! !


Marijke Agterbosch
Stadsdichter Hengelo 2016 - 2018


In het kader van de actie van de NTR in welke stad Sinterklaas dit jaar zijn intrede zal doen, werd ik gebeld door Lucien Baard van TC Tubantia. Hij vroeg of ik als stadsdichter hiervoor een gedicht wilde schrijven. Na drie dagen denken over ritme, rijm en humor gaf ik de moed op. Tot ineens in mij een Twentse tekst naar boven kwam; binnen 20 minuten stond het gedicht op papier. Om trouw te blijven aan mijzelf, heb ik onderstaand gedicht naar de krant gestuurd. 

Eenzame uitvaart in Hengelo

In Hengelo zijn ieder jaar verschillende eenzame uitvaarten van overledenen die geen familie meer hebben. Om iemand toch een waardig afscheid te geven, zijn er landelijk verschillende initiatieven van (stads)dichters. Zij schrijven een gedicht en lezen dat bij zo'n uitvaart voor. Stadsdichter Marijke Agterbosch wil 'gedichten voor eenzame uitvaarten' ook in Hengelo opzetten.

Hieronder het interview van RadioTVHengelo hierover met Marijke Agterbosch op 29 maart 2018.

In de Tubantia van 31 maart 2018 stond een artikel hierover, naar aanleiding van de ingezonden brief van Marijke Agterbosch.

Wie wordt de opvolger van onze stadsdichter Marijke Agterbosch? In mei komt een eind aan haar tweejaarlijkse periode. Kandidaten kunnen tot en met zondag 15 april hun gedichten insturen.

De organisatie van de verkiezing, Hengelo Leest in samenwerking met Bibliotheek Hengelo, kijkt met belangstelling uit naar de aanmeldingen.

De verkiezingsavond is op donderdag 17 mei in Bibliotheek Hengelo.

Voor Erik Kappelhoff

Tijdens de tweede Hengelose Boekenballade op 15-3-18 in Metropool werd het boek de Ontgroende Mens door Paul Abels van AFdH uitgevers gepresenteerd.
De schrijver Atte Jongstra, NRC journalist en beeldend kunstenaar presenteerde het eerste exemplaar aan Erik Kappelhoff, oud-antiquaar in Enschede.
Erik en ik zijn drie jaar collega antiquaren geweest. In 1988 opende ik in Hengelo het eerste Antiquariaat onder de naam Maria C. gespecialiseerd in poëzie. Vanaf die tijd ken ik Erik als een bijzonder mens, een vrije vogel, in deze tijd eco anarchist genoemd. De 30 jaar herinnering inspireerde mij spontaan tot het schrijven van onderstaand gedicht tijdens de Boekenballade. Op zijn verzoek nam Erik in dank mijn handgeschreven tekst in ontvangst.

Voor Erik Kapelhoff

Ik zie hem nog staan in Enschede
in dat statige oude pand
altijd een boek in zijn hand
geld als handelswaar
telde voor hem niet zo zwaar
een stickie delen
dat werd altijd een feest
de natuur inademen
verruimt toch de geest
vrij en onbevangen
zo herinner ik mij
Erik het meest

Marijke Agterbosch
Stadsdichter Hengelo 2016 - 2018

Stadsdichter Hengelo en Eenzame uitvaart

Ingezonden brief 

In TC Tubantia van 9-3-18 las ik 'Acht Hengeloërs kregen een gemeentelijke uitvaart' in 2017 op kosten van de gemeente. Als stadsdichter van Hengelo was ik lichtelijk verbaasd.
Sinds 2002 is door de toenmalige stadsdichter van Groningen, Bart FM Droog de stichting 'Eenzame Uitvaart' opgericht. Later overgenomen door Frank Starink (Eenzame Uitvaart  uitg. 2005). Een project waarbij dichters voor eenzaam gestorvenen een persoonlijk gedicht schrijven. Dit wordt tijdens de uitvaart van de eenzame door de dichter voorgedragen.
Hengelo heeft dit op 8-9-2011 toegepast op de eenzaam gestorven Christoffel van Assen. Reinier de Rooie - toenmalige stadsdichter - heeft voor gestorvene een gedicht geschreven en bij het graf voorgedragen.

Hengelo heeft sinds 2008 een stadsdichter. Het zal toch niet zo zijn dat desbetreffende ambtenaren bij de gemeente dit niet weten. Als vijfde stadsdichter ben ik tussen 2016 en 2018 nooit benaderd door betrokken afdeling. Hoe eenvoudig was het geweest een eenzaam gestorvene een eervolle begrafenis te geven met de klanken van een gedicht. Zeg maar: een eerbetoon als laatste groet. Een rol die de stadsdichter kan uitvoeren. Betrokken afdeling van de gemeente heeft hier een kans laten liggen.
Ik zou zeggen: wakker worden ambtenaren.

Marijke Agterbosch
Stadsdichter Hengelo 2016 - 2018

Tubantia 9 maart 2018

Siemens Hengelo

tussen vrijdag 17-11-2017 en donderdag 11-01-2018

de wind draait richting Oosten
neemt vallende sterren met zich mee
de kou valt onmiddellijk binnen
de hoogte van geluk verdwijnt

boven de stad hangen donkere wolken
wensen worden in de kiem gesmoord
ervaring biedt geen soelaas meer
de vestiging Hengelo rouwt 

hoe krijgen we de geest weer in de fles
gaan we straks het brood verdelen
vertellen we het onze kinderen
hoe gaan we een kring vormen


Marijke Agterbosch 

Stadsdichter Hengelo 2016 -2018

Hengelo, 11-1-18

Voordracht stadsdichter bij Nieuwjaarsbijeenkomst Gemeente Hengelo

Radio Hengelo TV heeft  opnames gemaakt bij de nieuwjaarsbijeenkomst van de gemeente. Ook de  voordracht van de Hengelose stadsdichter Marijke Agterbosch is opgenomen.

Een winterdroom ontdekken in het donker